Od momentu wyznaczenia VI dzielnicy Chorzowa do dziś nie dokonano ujednolicenia nazwy dzielnicy z nazwą urzędową głównej miejscowości –
Hajdukami Wielkimi.
W związku z tym wśród części mieszkańców odradza się chęć przywrócenia tradycyjnej nazwy Hajduki Wielkie (funkcjonującej do dziś w oficjalnym obiegu urzędowym i codziennym użytku części mieszkańców), przy czym warto zaznaczyć, że nie istnieją tendencje do usamodzielnienia się tej dzielnicy, gdyż obecni mieszkańcy czują więź z Chorzowem.
Komentarz:
Wielkie Hajduki nazwano w 1939 r. Chorzowem Batorym, ale - co ciekawe – mimo zgody Sejmu Rzeczpospolitej, nie zachował się żaden dokument władz wykonawczych II Rzeczpospolitej, który by zmianę tę potwierdzał (podobna sytuacja jest z bytomskimi Szombierkami). Jeżeli oficjalnej rządowej asygnaty decyzji Sejmu Śląskiego i Sejmu Rzeczpospolitej o zmianie nazwy Wielkie Hajduki na Chorzów Batory nie ma, może to oznaczać, że w świetle prawa nadal oficjalnie obowiązującą jest nazwa Hajduki. Dobrze by było, gdyby historycy i może geografowie przyjrzeli się temu wątkowi i dokładnie go zbadali.
dr Jacek Kurek
Źródło: BATORY 80/100 (Facebook)
Chorzów jest jedynym dużym miastem śląskim, które po 1989 r. nie powróciło do historycznego nazewnictwa swoich dzielnic. Dlatego „przechodząc ulicami miasta niewielu zdaje sobie sprawę, że spacerując częścią ulicy Wolności czy Strzelców Bytomskich znajdują się na terenie dawnych Nowych Hajduk. Warto by upowszechnić (w formie tablic informacyjnych) miejsca dawnych osad, choć ich rodowód jest wprawdzie niemiecki, lecz historii fałszować nie wolno”.
historyk Danuta Sieradzka
w monografii „Królewska Huta CHORZÓW w latach 1868-1945. Szkice do portretu miasta” (Chorzów 2001)
Niektórzy historycy uważają, że warto np. przywrócić dawne nazwy dzielnic (kolonii, osad) o niemieckim rodowodzie. Wiele nazw brzmiących z niemiecka lub zgoła śląskich dotknęła polonizacyjna polityka PRL-u. (...) Jeszcze w latach 60. na planie Chorzowa widniały Nowe Hajduki, Szarlociniec, Pniaki. Nazwy te posiadały nie tylko znaczenie historyczne czy kulturowe, ale były również świadectwem języka Ślązaków. "Kaj są przepiękne nazwy śląskie? - pisze w lokalnej gazecie mieszkaniec Wielkich Hajduk
historyk Arkadiusz Faruga
„Mamy świadomość, że im większa będzie wiedza mieszkańców Hajduk o przeszłości tego miejsca, tym więcej będą czerpać satysfakcji z zamieszkania tu i tym więcej będą mogli wnosić w życie społeczne i kulturalne naszej dzielnicy i całego miasta”.
„Hajduczanin”, nr 4 (280), kwieceń 2019
W oficjalnej nomenklaturze nazwę Hajduki można było spotkać jeszcze niejednokrotnie, także po zakończeniu działań wojennych, już w nowych czasach Polski Ludowej – na przykład w oficjalnych wykazach polskich szkół czy na planie miasta wydanym już po II wojnie światowej. Potocznie hajduczanie nadal posługiwali się tą nazwą przez całe dekady i tak jest także współcześnie. Trudno się zatem dziwić, że w 1992 r. nazwę ulicy Nikosa Belojannisa zamieniono na Hajducką (zgodnie z tradycją sięgającą czasów prusko-niemieckich i okresu międzywojennego). Założony w 1996 r. w dzielnicy Batory miesięczni nazwano „Hajduczanin”, a w konkursie na nazwanie oddanego na początku XXI w. Kompleksu Sportowego wygrała nazwa „Hajduki”. Podobnych przykładów jest zresztą znacznie więcej
dr Jacek Kurek,
„80-lecie włączenia Wielkich Hajduk do Chorzowa”,
„Hajduczanin” nr 6 (282), czerwiec 2019
To rzut oka na Wielkie Hajduki, które wbrew swojej nazwie stracą zdaje się już w niedalekiej przyszłości swe panieńskie nazwisko i zostaną połączone prawdopodobnie z Chorzowem. Warto przeto z okazji naszej uroczystości zapoznać Szanownych Czytelników z naszymi kochanymi Hajdukami, zanim znikną z mapy Śląska, a nas członkowie hajduccy, aby nie stali się podobnymi do tych, o których mówi pieść ludowa: „Cudze chwalicie, swego nie znacie, Sami nie wiecie co posiadacie
Adam Gaś
„Wielkie Hajduki (Krótka monografia)”
Towarzystwo Polaków Ewangelików na Górnym Śląsku oddział Wielkie Hajduki, 1938
Może wreszcie czas przywrócić nazwę Wielkie Hajduki,
w miejsce Batorego, która oficjalnie widnieje nawet w słownikach i encyklopediach epoki PRL-u, a co ważniejsze obecna jest (jeszcze)
w świadomości i języku Hajduczan?
Arkadiusz Faruga
„Historia Śląska leży na ulicy”,