OSOBISTOŚCI HAJDUK
Czempiel Józef
(ur. 21 IX 1883 r. Józefka, obecna dzielnica Piekar Śląskich –
zm. 4 lub 5 V 1942 r. Dachau)
Więcej na:
https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Czempiel
https://www.swietyjozef.kalisz.pl/Dachau/27.html
https://silesia.edu.pl/index.php/B%C5%82._J%C3%B3zef_Czempiel
http://www.wnmpchorzow.parafia.info.pl/?p=main&what=10
Fragment Wezwania do 108 Błogosławionych Męczenników
Uwielbiając miłosiernego Ojca w niebie za to, że przez beatyfikację 108 Męczenników dał Ludowi Bożemu na polskiej ziemi, na nasze czasy, możnych orędowników i żywe wzory, jak zwyciężać w Chrystusie, przyzywajmy dziś z ufnością Ich wstawiennictwa. (…)
Męczennicy, duszpasterze oddani posłudze miłosierdzia i wychowania: bł. Władysławie (Błądziński) i Wojciechu (Nierychlewski) ze zgromadzenia św. Michała Archanioła,
bł. Józefie (Czempiel), apostole trzeźwości z Chorzowa,
bł. Włodzimierzu (Laskowski), proboszczu z Lwówka,
bł. Józefie (Straszewski) z Włocławka,
bł. Stanisławie (Mysakowski) i Kazimierzu (Sykulski) z Lublina,
bł. Bolesławie (Strzelecki), apostole dobroci z Radomia;
Proście Bożego Mistrza za wychowawcami, którzy w imię miłości Boga i ojczyzny przez wytrwały trud i własny przykład formują dusze młodych do odpowiedzialności i służby człowiekowi.
Błogosławieni Męczennicy, módlcie się za nami! (…)
Panie i Boże nasz, który obdarzyłeś łaską męczeństwa sługi Twoje, synów i córki z polskiej ziemi, bądź uwielbiony za dar ich wiary i miłości, za ich ufność w potęgę modlitwy, za kapłańską posługę, za umiłowanie ludzi i ziemi ojczystej. Bądź uwielbiony za to, że z Twoim słowem miłosierdzia i pojednania niestrudzenie przekraczali wszelkie granice ludzkich podziałów, aby wszyscy stanowili jedno w wysławianiu Twojej miłości. Bądź uwielbiony za ich heroiczną miłość, dla jakiej przyjęli cierpienie i śmierć męczeńską, naśladując Ofiarę Boskiego Mistrza.
Boże w Trójcy Świętej jedyny, niech będzie uwielbione Twoje święte Imię przez Błogosławionych Męczenników z naszej polskiej ziemi, teraz i na wieki.
Gębała Franciszek
(ur. 30 VII 1932 Suszec – zm. 9 V 2005 Chorzów),
ksiądz katolicki, proboszcz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie Batorym. Ukończył gimnazjum w Żorach a następnie liceum im. B. Chrobrego w Pszczynie, gdzie w 1951 r. zdał egzamin dojrzałości. Po maturze wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie, które ukończył przyjęciem święceń kapłańskich w dniu 24 VI 1954 r. z rąk bpa częstochowskiego Z. Golińskiego. Po święceniach od 1 VIII 1956 r. otrzymał dekret pracy jako wikariusz w Brzezinach Śląskich a od 30 VIII 1962 r. wpierw jako wikary, a później od 23 VIII 1970 r. jako proboszcz w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie Batorym. W trakcie długoletniej pracy duszpasterskiej przypadającej w większości na trudne czasy PRL-u wybudował dom parafialny, gdzie założono izbę pamięci poświęconą bł. Józefowi Czempielowi, a także założył nowy cmentarz parafialny z kaplicą p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa na tzw. Niedźwiedzincu. Jednakże jego wielką zasługą jest powołanie do życia nowej parafii Jezusa Chrystusa Dobrego Pasterza, która wyodrębniona została w latach 80. ubiegłego wieku z parafii hajduckiej. W dowód zasług za kapłańską posługę w 1995 r. trzymał tytuł prałata – kapelana Jego Świątobliwości. Od 1 IX 1998 r. przebywał na emeryturze. Zmarł nagle i pochowany został na cmentarzu przy ul. Granicznej.
Adam Lapski, "Spacery ulicami CHorzowa", Chorzów 2017
Więcej na:
https://silesia.edu.pl/index.php/G%C4%99ba%C5%82a_Franciszek
http://jankowice.rybnik.pl/groby/gebala.html
Grządziel Juliusz
(11 IV 1896 Klimzowiec – 18 IV 1973 Chicago)
działacz katolicki, powstaniec śląski, więzień obozów koncentracyjnych w Oranienburgu i Gusen, pisarz. Po ukończeniu szkoły powszechnej iśredniej pracował jako urzędnik gminny w Wielkich Hajdukach (dzisiejsza dzielnica Chorzów Batory), pracownik banku oraz nauczyciel w Miejskiej Szkole Handlowej. Obok pracy zawodowej zaangażowany w działalność społeczno – narodową. Mimo, że w czasie I wojny światowej zmuszony był służyć w niemieckiej marynarce wojennej zawsze był wierny swym propolskim przekonaniom. Był działaczem plebiscytowym i uczestniczył w III powstaniu śląskim. Zasiadał jako radny w pierwszej polskiej Radzie Miejskiej. Członek Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej, Śląskiej Akcji Katolickiej. W czasie działań II wojny światowej za antyniemieckie poglądy wielokrotnie więziony i wreszcie skazany na więzienie w Brandenburg – Goerden. Po odbyciu kary osadzony w obozach koncentracyjnych, które opuścił po wyzwoleniu w 1945 r. Po tym zaangażował się w działalność Administracji Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy i Odbudowy (UNRRA), gdzie objął stanowisko kierownika komitetu Administracji na Bawarię. W 1946 r. osiedlił się w Detroit, gdzie pracował jako robotnik. Podjął również działalność na rzecz Polonii, gdzie w radio wygłaszał w języku polskim religijne pogadanki. Współpracował również z licznymi organizacjami katolickimi. Zapisał się również na trwale w literaturze opisując w żywy i sugestywny sposób utwory na temat życia ludu Górnego Śląska, a zwłaszcza jego ukochanego Klimzowca. Zaliczymy tu takie utwory jak: Sława panom mądrym, Wspomnienia z Klimzowca, Moi rodzice.
Adam Lapski, "Spacery ulicami Chorzowa", Chorzów 2017
Więcej na:
https://turysta.chorzow.eu/location/grzadziela-juliusza
https://www.gosc.pl/doc/6942741.Pogmatwane-losy-Slazakow\
"(…) niezwykła trzytomowa książka, opublikowana w 1965 roku, pod dość osobliwym tytułem: „Ślązacy. Opis Procesji Dziejowej Ludu Śląskiego przez Ziemię Piastowską i Polskę do Ojczyzny Niebieskiej”. Bardzo ma ciekawe adnotacje biograficzne: Wydana została bowiem przez „Konfederację św. Michała Archanioła, Kraków, Klimzowiec”. (…) Trudno o bardziej wyrazisty przykład patriotyzmu mikrolokalnego „zespawanego” z narodowym. Nakładcą była drukarnia Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie. Oprawę graniczną projektował Ernest Gallus, również chorzowianin (…). Pomimo nieco kuriozalnego tytułu, zdaniem autora recenzji w „Poglądach” (1981 r.), jest to książka „doskonała i wyśmienita” (…)”
Antoni Halor,
„Bożogrobcy i pudlyrze. Podania i legendy chorzowskie”, Chorzów 1997
Kollmann Wilhelm
(14 III 1839 Wehringhausen koło Hagen w Westfalii
– 23 VIII 1913 Baden-Baden)
przemysłowiec, hutnik żelaza, budowniczy a zarazem wieloletni dyrektor generalny huty „Bismarcka” (dzisiaj Batory). Syn nauczyciela dzieciństwo i lata młodzieńcze spędził w rodzinnym mieście. Później uczęszczał do Wyższej Szkoły Obywatelskiej w Hagen, którą po trzech latach zamienił na szkołę rzemieślniczą, którą ukończył zdając egzamin w 1857 r. Następnie podjął pracę w miejscowej hucie żelaza, gdzie niebawem powierzono mu funkcje kierownicze w firmie. W 1865 r. przybył na Górny Śląsk, gdzie zatrudniony został w hucie „Baildon”. Po kilku latach pracy w tej hucie powierzono mu zbudowanie nowego zakładu hutniczego na terenie Górnych Hajduk, a później objęcie kierownictwa zakładu. Huta powstała w 1873 r. i zrazu podjęła produkcję swoich wyrobów. Przez lata kierowania zakładem huta była rozbudowywania i udoskonalana stając się znana w świecie z wysokiej jakości wyrobów. Kilka lat po jej uruchomieniu na wniosek Kollmanna nazwana została hutą „Bismarcka” (nazwa funkcjonowała do 1933 r.) Ponadto był on ekspertem od zawierania międzynarodowych umów handlowych a także współtwórcą niemieckiego prawa patentowego. Był również członkiem Izby Handlowej w Opolu. Znany był z dbałości o swoich pracowników dla których założył m.in. szpital, Kasę Zapomogową a także zlecił budowę domów robotniczych i urzędniczych. Kollmann 30 V 1908 r. zrezygnował z pełnienia funkcji dyrektora huty prowadzonej wespół z zięciem Emilem Marxem zostając jedynie członkiem Rady Nadzorczej. Na emeryturze często przebywał poza Górnym Śląskiem w Berlinie – Charlottenburgu i Baden – Baden, gdzie zmarł. Pochowany został na cmentarzu ewangelickim w Katowicach.
Adam Lapski, "Spacery ulicami Chorzowa", Chorzów 2017
Trzeźwemu, ekonomicznemu myśleniu towarzyszyła jednak bardzo charakterystyczna dla Kollmanna troska o załogę. Rozumiał dobrze, że warunki życia robotników huty mają ścisły związek z wynikami, jakie będzie ona osiągać. Zależało mu więc na zabezpieczeniach socjalnych dla robotników, na poprawie ich położenia i na ściąganiu do zakładu wysokiej klasy fachowców, o których potrafił dbać. Kollmann powołał do życia w swoim przedsiębiorstwie kasę emerytalną, kasę chorych i szpital, a także szkołę, dom (hotel) robotnika, łaźnię i pralnię. (…) Powstały liczne domy dla pracowników huty (…), wybudował (…) oberżę, a dla urzędników kasyno. (…) Kollmann nie wykazywał zrozumienia dla interesów narodowych swoich polskich robotników, co nie przeszkadzało mu uczyć się języka polskiego (…). Był zagorzałym zwolennikiem kanclerza Bismarcka i wielkim piewcą potęgi Niemiec, zależało mu także na łagodzeniu konfliktów niemiecko-polskich na terenie huty. Był jednak głęboko przekonany, że siła Śląska powinna wzmacniać siłę państwa niemieckiego. Ślązacy zaś powinni być Niemcami.
Jacek Kurek
„Historia Wielkich Hajduk”
Więcej na:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wilhelm_Kollmann
https://turysta.chorzow.eu/location/kollmanna-wilhelma
STRONA W BUDOWIE