ZABYTKOWY RATUSZ W BATORYM URATOWANY
2023-09-15
Prezydent Chorzowa Andrzej Kotala podpisał akt notarialny na mocy którego gmach zabytkowego Ratusza w Chorzowie Batorym stał się własnością Sądu Rejonowego. Tym samym po wielu latach nieruchomość wróciła w ręce Skarbu Państwa. Nowy właściciel ma pięć lat na remont, który przywróci Ratuszowi funkcjonalność i dawny blask. Szacuje się, że będzie to kosztować około 20 mln zł.
– Cieszę się, że nasze wieloletnie starania, by uratować niszczejący w prywatnych rękach zabytkowy Ratusz, zostały zwieńczone sukcesem. Ten wyjątkowy i szczególny dla naszych mieszkańców zabytek ma teraz inwestora, który z pewnością zadba o to, aby przywrócić mu właściwą rangę i splendor – powiedział po podpisaniu aktu notarialnego prezydent Chorzowa Andrzej Kotala. - To wyjątkowa architektura, która w naszym mieście powinna mieć należyte miejsce i odpowiednią funkcję. Siedziba Sądu Rejonowego w Chorzowie jak najbardziej się w to wpisuje – dodaje prezydent.
Neobarokowy obiekt przy ul. Ratuszowej 3 ma bardzo burzliwą historię. Szczególnie tę najnowszą. Bardzo trudne okazały się dla niego czasy przemian lat 80 i 90. Gmach, w którym mieściła się milicja a potem policja został w 2001 roku przekazany NSZZ Solidarność. Związek postanowił jednak szybko tę nieruchomość sprzedać. Budynek trafił w prywatne ręce i to nie jedyne. Kolejni właściciele przez blisko 30 lat nie zrobili nic, by wywiązać się z obietnic zagospodarowania gmachu. Nie przeprowadzili też prac remontowych, które powstrzymały by jego degradację. W dodatku metalowe elementy wyposażenia oraz konstrukcji coraz częściej padały łupem złodziei i zbieraczy złomu. Stan budynku z każdym rokiem się pogarszał. Z tym nie mogli pogodzić się mieszkańcy i władze samorządowe Chorzowa. Dlatego podjęto decyzję, by zrobić wszystko aby odzyskać gmach. Udało się to pod koniec 2018 roku. Miasto Chorzów wykupiło zabytek z prywatnych rąk i przystąpiło do ratowania obiektu. W pierwszej kolejności wyremontowany został dach. Odnowiono więźbę, położono nowe dachówki. Ponadto wykonano gzymsy, uzupełniono dekoracje, zamontowano nowe rynny, płotki i okna. Równolegle prezydent Chorzowa Andrzej Kotala polecił podległym pracownikom by zintensyfikować poszukiwania inwestora lub podmiotu instytucjonalnego, który mógłby wykorzystać budynek na swoją siedzibę.
GDY WIELKIE HAJDUKI
STAŁY SIĘ CZĘŚCIĄ CHORZOWA
TUBA CHORZOWA
2019-04-01
Dziś przypada 80. rocznica przyłączenia Wielkich Hajduk do Chorzowa. Obszernym artykułem napisanym na tę okazję podzielił się z nami dr Jacek Kurek.
1 kwietnia 1939 r. licząca blisko 30 tys. mieszkańców gmina Wielkie Hajduki włączona została mocą Ustawy Sejmu Śląskiego do Chorzowa.
źródło: https://www.sbc.org.pl
Zmieniono nazwy blisko 50 ulic, głownie w Hajdukach. Nowy stan rzeczy trwał niespełna pół roku. Gdy we wrześniu 1939 r. Niemcy zajęli Chorzów, zmienili jego nazwę na Königshütte. Chorzów Batory (czyli dawne Wielkie Hajduki) teraz znowu nazywany był tak, jak w latach 1903-1922, czyli Bismarckhütte. Ponownie zmieniono nazwy ulic. Polskie zostały przywrócone w styczniu 1945 r., jednak nie zawsze w brzmieniu z 1939 r. Wiele ulic zyskało w nowych czasach nowych patronów.
Komentarz autora:
Wielkie Hajduki nazwano w 1939 r. Chorzowem Batorym, ale - co ciekawe – mimo zgody Sejmu Rzeczpospolitej, nie zachował się żaden dokument władz wykonawczych II Rzeczpospolitej, który by zmianę tę potwierdzał (podobna sytuacja jest z bytomskimi Szombierkami). Jeżeli oficjalnej rządowej asygnaty decyzji Sejmu Śląskiego i Sejmu Rzeczpospolitej o zmianie nazwy Wielkie Hajduki na Chorzów Batory nie ma, może to oznaczać, że w świetle prawa nadal oficjalnie obowiązującą jest nazwa Hajduki. Dobrze by było, gdyby historycy i może geografowie przyjrzeli się temu wątkowi i dokładnie go zbadali.
https://tubachorzowa.pl/aktualnosci/czytaj/7838-gdy-wielkie-hajduki-staly-sie-cze%C5%9Bcia-chorzowa
Hajduki Wielkie
od dziś oddzielnym miastem.
Chorzowianin
2012-04-01
Hajduki Wielkie osobnym miastem. I od tej decyzji nie ma odwrotu. Wszystko przez przedwojennych urzędników. Sprawdź.
Dworzec Chorzowa Batorego (od dziś Hajduk WIelkich) najszybciej przygotował się na zmiany.
Dr Jacek Kurek z grupą historyków dokonał dość niezwykłego odkrycia.
Dokładnie 1 kwietnia 1939 roku weszła w życie ustawa Sejmu Śląskiego o przyłączeniu Hajduk Wielkich, czyli dzisiejszego Chorzowa Batorego do Chorzowa. Sęk w tym, że nie została ona uchwalona na zawsze.
- Zauważyliśmy, że ustawa miała kluazulę, która została zupełnie zapomniana. Mówiła ona, że ustawa została podpisana wyłącznie na 73 lata – tłumaczy dr Jacek Kurek.
Wynika z tego, że ustawa straciła swoją ważność dziś w nocy, z 31 marca na 1 kwietnia 2012 roku.
Można by się zastanawiąć, skąd akurat 73 lata. Dr J. Kurek domyśla się, że ustawodawcy mogło chodzić najpierw o 75 lat, ale ktoś niewyraźnie tę datę zanotował. Mogła też to być w pewnym sensie magiczna liczba. Siedem plus trzy daje przecież dziesięć.
- Hajduki wracają do swojego samodzielnego żywota. Musimy teraz zrobić wszystko, żeby podołać temu prawnemu zaniedbaniu – dodaje.
W takich sytuacjach nie ma innego wyjścia, jak powołanie komisarza. Zgodnie z prawem wyznacza go prezes rady ministrów.
Komisarz w Hajdukach Wielkich równo o północy ropoczął urzędowanie i jest nim... Marian Salwiczek, samorządowiec, który w ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych startował z listy PSL-u.
Z naszych informacji wynika, że ta posada to dodatkowa karta przetargowa podczas gorących rozmów koalicyjnych premiera Donalda Tuska z Waldemarem Pawlakiem.
Jeszcze jutro na drogach wjazdowych do Chorzowa, mają pojawić się tablice z nazwą Hajduk Wielkich. Również dworzec Chorzów Batory będzie nosił nazwę nowej miejscowości. Tablice z nową nazwą już pojawiły się na hajduckim dworcu. Nazwę ma też zmienić Miejski Dom Kultury Batory.
- Przygotowaliśmy już wszelkie dokumenty, które zmienią nazwę naszej instytucji na Wielkohajduckie Centrum Kultury z osobnym budżetem. Myślę, że będzie to wiodąca instytucja kultury dla tej osobnej gminy Wielkie Hajduki – powiedział nam Tomasz Ignalski, dyrektor (do tej pory) Miejskiego Domu Kultury Batory.
Nowe nazewnictwo to nie wszystko. Jeszcze w tym roku rozpocznie się sporo nowych inicjatyw w nowym wolnym miescie. Jak zdradza dr Jacek Kurek w Hajdukach Wielkich ma się pojawić uczelnia wyższa, gimnazjum ścisłe i nawet galeria państwa Naliwajków.
Granica między Chorzowem a Hajdukami Wielkimi przebiega zgodnie z linią rzeki Rawa. Dlatego stadion Ruchu nadal będzie w granicach administracyjnych miasta Chorzów. Mimo to wszystko wskazuje jednak na to, że "niebiescy" wróca do swojej tradycyjnej nazwy Ruch Wielkie Hajduki.
Pozostaje jeszcze sporo kwestii administracyjnych, które trzeba będzie rozwiązać w ciągu najbliższych trzech miesięcy. W tym czasie ma być oddany do użytku ratusz Hajduk Wielkich, gdzie będzie mieściła się siedziba Rady Miasta.
Miasto Hajduki Wielkie liczy około 30 tysięcy mieszkańców. Wiadomo, że są powiatem grodzkim. W ciągu najbliższego kwartału zostaną rozpisane wybory do Rady Miasta Hajduki Wielkie.
- Jeżeli taka będzie wola mieszkańców, oczywiście będę kandydował na prezydenta Hajduk – mówi Marcin Michalik, do wczoraj zastępca prezydenta Chorzowa ds. gospodarczych. Podobną deklarację złożył Jacek Kurek. - Zawsze mówiłem, że polityka nie dla mnie, ale w takiej sytuacji nie wolno się uchylać – stwierdza.
Rada Miasta Hajduki Wielkie ma liczyć 21 radnych, ale zamiast prezydenta będzie miała burmistrza. Nowe wybory w Hajdukach to nie wszystko. Trzeba będzie też uzupełnić Radę Miasta Chorzów, która skurczy się do 23 radnych, bo miasto będzie miało mniejsza liczbę mieszkańców.
Od dziś wszyscy radni z dotychczasowego Chorzowa Batorego są traktowani jak obywatele innego miasta i nie mogą pełnić swych mandatów w Chorzowie.
Zmiany też dotyczą zwyklych mieszkańców. W ciągu pięciu lat wszyscy mieszkańcy dotychczasowego Chorzowa Batorego będą musieli wymienić dowody osobiste.
W komunikacji miejskiej między Chorzowem, a Hajdukami Wielkimi obowiązują od dziś bilety na dwa miasta. Godziny odjazdu poszczególnych linii pozostały bez zmian. Strefę przekroczymy także jadąc taksówką.
(KrzyK, pam)
http://www.archiwum.chorzowianin.pl/hajduki-wielkie-od-dzis-oddzielnym-miastem-video,n-2752.html
https://www.twojchorzow.pl/miasto-kupilo-ratusz-w-batorym/